Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Opis żaglowców, ciekawostki, rejsy i wspominki
ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 967
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: ataman »

Jak juz wspominałem w temacie "Złota Łania...", rozpracowuje wrak łodzi z XII wieku z Lądu nad Wartą pod kątem budowy modelu tejże.
Łódz zachowała się mniej wiecej w 1/2-2/3 całości, przy czym wiecej zachowało się lewej burty, zdecydowanie mniej prawej (lewa byla głębiej, łódz prawdopodobnie przechyliła się na lewą burtę i tak zatonęła, a potem pokryła się mułem, szlamem.. ziemią.. (orientacyjna zachowana część zakolorowana jest na żółto).
W związku z wątpliwościami co do rekonstrukcji niektórych elementów, mam prośbę do wszystkich, podkreślam: WSZYSTKICH Kogowiczów, aby przemyśleli, i spróbowali przedstawić z uzasadnieniem swoje zdanie na 4 tematy:

1. Kwestia napędu żaglowego. Nie zachowały się ślady gniazda masztu.. ale gnizada masztu w łodziach pomorskich były niewielkie, przy lub na wrędze środkowej.. mogło więc nie dotrwać do naszych czasów, wszak dużo z łodzi w naturalny sposób "zniknęło". łódz w części rufowej posiadała trzy krzywulce-pachołki wystające poza burte. Smolarek sugerował, że mogły one służyć do okładania lin żagla. Łodź z Lądu miała ponad 10 m, (prawdop. 10,7 m) a więc niewiele mniejsza od znanych łodzi pomorskich których wielkość wachała się od 11 do 13,70 m, a które miały żagiel. Łódź ta pływała napewno po Warcie, ale nie wykluczone, że także po jeziorach , wg badań dendro, zbudowana została najpewniej w okolicach Wrocławia, z tamtych drzew.

2. Jeśli nie żagiel, lub obok żagla (jak to w pomorskich) to jaki napęd? nie znaleziono żadnych elementów moących być dulkami. napewno nie było dulek wyciętych w ostatniej klepce.. ale mogły być dołożone , haczykowate, które się nie zachowały. Mogły też być napędem żerdzie, i odpychanie się od dna.. ale.. łódź jednak dość duża, a Warta o różnej głębokości, z wirami...

3. Był ster czy go nie było? jak bez steru można było sterować tak dużą łodzią? żerdziami? dałoby sie?

4. Wzmocnienia- ławy poprzeczne. Nie zachowały się slady takowych, ale napewno musiały być. Ale jak ułożone, gdzie? na wręgach, czy może na półwręgach też? jeśli tak, to na których najbardziej prawdopodobne? Łodz ta nie była budowana na wręgach, ale zapewne metodą skorupową, później wzmacniana wręgami, dennikami i "połwręgami" na burtach... (Ślady po kołkach i ich brak świadczą, że tak była budowana, a nie że to wynik niezachowania się części wręg)

rysunek jest odręczny, poglądowy, więc proszę nie zwracać uwagi na brak symetrii, czy nierównoległości etc
Obrazek
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
jerry_bee
Posty: 922
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: jerry_bee »

Bogdan, a to niespodzianka! a ja liczyłem na ciut inny model, do tamtego to masz chyba o wiele więcej materiałów, no i też Twoje przygotowania były mocno zaawansowane. czyżbyś odłożył tamten model na później?
--------------------------
pozdrawiam, jerry_bee
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 967
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: ataman »

Hmmm.. ten model bedzie budowany na wystawe, która jest w trakcie tworzenia..Na pomysł budowy modelu łodzi z Ladu wpadł kolega, odpowiedzialny za przygotowanie wystawy, jakieś 10 dni temu, gdy zobaczył "Złotą Łanie".. Ale o tamtym nie zapomniałem.. może bede budował jednocześnie?.. może ciut poczeka.. zobaczymy
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
golasz
Posty: 154
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: golasz »

Witam!

Drogi Atamanie, przedstawiam swoją teorie, może zbyt wykombinowaną, ale sam pisałeś, żeby przedstaiwć swoje zdanie :)

Więc, myślę, że ta teoria odpowiadała by na pierwsze trzy pytania :laugh:

A może ta łódź była wykorzystywana do transportu na rzece, ale w poprzek np. zrobili łódeczke, wywiesili wpoprzek linę i się "przeciągali" ?! Wyjaśniało by to brak gniazda na maszt, dulek, steru itp.

Tylko byłby problem gdyby nurt porwał taką łódź ;)

Pozdrawiam golasz
[url=mailto:golasz4@wp.pl]golasz4@wp.pl[/url]
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 967
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: ataman »

Sęk w tym, Golasz, że to nie jest łódeczka, ale duża łódz, minimalnie tylko mniejsza od znanych łodzi pomorskich, które po Bałtyku pływały. Podejrzewam, że do przeprawy w poprzek rzeki, nawet takiej jak Warta, stosowano raczej proste promy, tratwy czy tym podobne.
Ponadto, jak już pisałem, łódź ta została najprawdopodobniej zbudowana w okolicach Wrocławia. Wyniki badań dendrologicznych wskazują, że użyto drewna ścietego w lasach dolnośląskich, w okolicach Wrocławia. Raczej nie transportowano drewna ze Śląska aż do Wielkopolski po to aby zbudować łodź-prom. A jeśli powstała na Odrze, to musiała niezły kawałek przepłynąc aby dotrzeć do Lądu (Ląd leży nad Wartą niedaleko Konina). Żródła pisane z wczesnego średniowiecza mówią o żegludze znad Bałtyku daleko w górę Wisły i Odry.... Więc ta łódź.. duża łódz - przewoziła napewno towary po Warcie, a może i po Odrze, lub przeciągana po przesmykach nawet po Wiśłe.. no i jeziorach w zasięgu przesmyków z tych rzek..
Dodam jeszcze , że jest to łódź na T-owej stępce, takiej jak łodzie bałtyckie.. Te rózne szkuty i inne promy flisackie pływające poWiśle jeszcze w nastym wieku były płaskodenne, bez tak zaawansoawnej stępki.
Pozdrawiam
vegelus
Posty: 476
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: vegelus »

Te wystające żerdzie nasuwają mi pewna tezę odnośnie napędu. Mianowicie mogły być tam przymocowywane długie wiosła napędzane ruchem wahadłowym a nie wiosłowym jak znamy to z łodzi klasycznym. Stając na końcu łodzi trzech po jednej i trzech po drugiej mogli wprawić łódź w ruch przy okazji sterując nią. Przy wartkim nurcie mogli podobnie czynić na dziobie choć stawiam po kształcie, że miała dwa dzioby :)
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 967
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: ataman »

Widze, ze coś mało pomysłów Szanownym Kolegom chodzi po głowie... A ja cały czas liczę na Wasze podpowiedzi...
Może pare zdjęć zachowanych fragmentów tej łodzi trochę rozbudzi Waszą wyobraźnie.?.. mam taką nadzieje..


Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
oksal
Posty: 1881
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

Odp:Śródlądowa łódź klepkowa z XII w

Post autor: oksal »

A moze to mocowania bagsztagów i forsztagów Z punktem mocowania masztu powstaną dwa trojkaty co zniweluje brak want Ponaddto jak bym tym zeglował to bym łatwo płytwał w kirunku przod tył (kształ łodzi nie ma wyraźnej rufy ani dziobaoba, końce wygladają jak lustrzane odbicie) Taka jest moja hipotez co do przeznaczenia tych "knag"

Pozdrawiam Adam
ODPOWIEDZ