ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Pierwsze kroki w modelarstwie szkutniczym
Awatar użytkownika
jaxa
Posty: 518
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: jaxa »

To trudny wybór. Jest kilka prób rekonstrukcji łodzi słowiańskich z okresu wczesnego średniowiecza i długo się zastanawiałem którą z nich wybrać. Po głębokiej analizie padło na Ralswiek (Rugia - północno-zachodni bastion słowiańszczyzny), choć zastanawiałem się też nad Bągartem (niedaleko Elbląga - Truso), który nota bene jest bardzo podobnym statkiem.
Problem polega na tym, że w większości znalezisk nie jest pewne, czy odnalezione łodzie posiadały żagiel, natomiast w tych dwóch przypadkach nie ulega to wątpliwości, że je posiadały i mimo wielu podobieństw do łodzi skandynawskich, obie się od nich różniły właśnie sposobem osadzenia masztu.
W swoich działaniach będę bardziej opierał się na łodzi(ach) z Ralswiek ze względu chociażby na wręgi, które są krótsze niż w łodzi z Bągartu i łatwiej będzie mi je zrealizować (przypominam że jestem żółtodziobem).
Na początek może zademonstruję taką próbę rekonstrukcji, aby w ogóle było wiadomo jak "to" ma wyglądać :)
Obrazek
To właśnie łódź z Ralswiek (widać ile odkryto) ...a poniżej łódź z Bągartu
Obrazek
Są to dość podobne jednostki (wielkość, proporcje, rozmieszczenie ław wioślarzy, etc.), ale i różnią się od siebie w pewnych szczegółach.
Wszystko to postaram się jakoś wypośrodkować, dodając jeszcze niuanse z innych odkrytych (dosłownie) łodzi słowiańskich, a jest ich kilka, choć niezbyt wiele. Niewielka ilość wynika z dość złożonej historii, o czym pewnie jeszcze napiszę.
Na razie analizuję i wyciągam wnioski, tworzę podstawy do realizacji modelu.
OD CZEGOŚ TRZEBA ZACZĄĆ - NAJLEPIEJ OD POCZĄTKU !!!
w szkutni: ObrazekObrazek ...i przy kei: ObrazekObrazek
Awatar użytkownika
Viluir
Posty: 139
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: Viluir »

Witam!

Trudne podjąłeś wyzwanie ale będę Ci kibicować w budowie :)

Pozdrawiam
Paulina
W stoczni:
Holk Gdański(MM)
ORP Iskra - mikro flota :)
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 966
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: ataman »

jaxa napisał:
Problem polega na tym, że w większości znalezisk nie jest pewne, czy odnalezione łodzie posiadały żagiel, natomiast w tych dwóch przypadkach nie ulega to wątpliwości, że je posiadały



Elementów wskazujących na obecność masztu (gniazdo masztu) nie znaleziono w łodziach oruńskich i mechlińskiej, natomiast gniazda posiadały np łodzie "Czarnowsko", Charbrowska, dzieżgońska, fromborska...

Polecam książkę P. Smolarka Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X-XIII wieku (Prace Muzeum Morskiego w Gdańsku, tom III, Gdańsk 1969), głównie ze względu na ilustracje (rysunki i zdjęcia) różnych szczegółów i rozwiązań konstrukcyjnych
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
mirek
Posty: 1879
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: mirek »

Temat dość ciekawy
Na naszym forum już były relacje z budowy Łodzi św. Wojciecha budował Bryza ( Jakoś wcięło Tadzia ) i łodzi którą budował Ataman.
http://koga.net.pl/component/option,com_joomlaboard/Itemid,293/func,view/id,11236/catid,7/
http://koga.net.pl/component/option,com_joomlaboard/Itemid,293/func,view/id,16892/catid,7/
Proponuję abyś zajrzał na tą stronę :
http://www.celarek.com.pl/repliki.html
Pan Aleksander Celarek replikę Łodzi słowiańskiej z X wieku myślę , że uzyskasz tam pomoc.
Jak dla mnie to strona bardzo ciekawa mogąca wiele pomoc w zrozumieniu konstrukcji łodzi budowanych na zakładkę ale i nie tylko.
Gorąco polecam tą stronę
Pozdrawiam Mirek Rybus
Awatar użytkownika
jaxa
Posty: 518
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: jaxa »

Drogi Atamanie: może niedokładnie przeczytałeś - nie chodzi o samo jarzmo, ale i o kształty (stewy?).
Pewnie w międzyczasie pojawią się i inne niuanse (np. wręgi), ale to zobaczymy...
Wybrałem te łodzie, gdyż ich konstrukcja umożliwia mi realizację - gdybym tego związku nie uwzględniał zacząłbym od łodzi skandynawskich, ale jako realista (zaplecze techniczne) opieram się na prostocie :P
Z posiadanych przeze mnie materiałów łódź z Fromborka nie posiadała masztu,
Obrazek
ale mogę się mylić, gdyż moje dane są ograniczone (postaram się rozszerzyć o podaną przez Ciebie literaturę)
Obrazek
Łódź Charbrowska ma z kolei zbyt mocno rozgiętą dziobnicę (i tylnicę), co miało miejsce np. w Łodzi z Lądu, którą realizowałeś i nie chciałbym powtarzać takich wzorców - chodzi o szersze pokazanie Łodzi Słowiańskich (chyba). Nie był to jednolity wzorzec, opierał się na regionalnych (sieć wpływów) metodach i to chcę pokazać.
Najbliższa jest temu Orunia II, ale jak powiedziałeś nie ma tam podstaw do stawiania masztu, więc... (św.Wojciech to ściema), ale nie znaczy to, że mamy się poddać.
Bągart jest najbliższą słowiańsko-pruską osadą w okolicy Świętego Gaju (gdzie zginął św.Wojciech), zaś Ralswiek najbardziej oddalona, a łodzie niesamowicie podobne (różnice w szczegółach), więc chcąc odwzorować wczesnosłowiańską łódź odniosę się do tych dwóch znalezisk.
Nie chodzi mi o łodzi bojowe (stewy lekko wygięte - szybkie), ale raczej o transportowe, które świadczyły o pokojowej wymianie.
Dlatego właśnie je wybrałem (Ralswiek zdaje się wcześniejszą).
Dzierzgoń to faktycznie dla mnie nowość - poszperam w Smolarku - dziękuję.
Mirku - znam te relacje i analizuję je.
OD CZEGOŚ TRZEBA ZACZĄĆ - NAJLEPIEJ OD POCZĄTKU !!!
w szkutni: ObrazekObrazek ...i przy kei: ObrazekObrazek
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 966
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: ataman »

Wracając do tego co zacytowałem poprzednio z Twojej wypowiedzi: czy posiadały.. dwie napewno posiadały .. skoro było jarzmo, był maszt.. a jak był maszt, to był i żagiel..;) :)

Ale nie o tym... Zdaje mi się, że Bągart i Dzieżgoń to to samo, zamiennie występujące w literaturze... ale głowy za to nie dam..

Ad łodzi z Fromborka:
Cytat ze Smolarka: .. W łodzi fromborskiej żebro główne, masywniejsze od pozostałych, miało w swej części środkowej zgrubienie, jakby podwyższenie, w którym wykonano płytkie gniazdo masztowe.
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
jaxa
Posty: 518
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: jaxa »

Dzierzgoń parę kilometrów dalej, ale i tak koło Truso ;)
OD CZEGOŚ TRZEBA ZACZĄĆ - NAJLEPIEJ OD POCZĄTKU !!!
w szkutni: ObrazekObrazek ...i przy kei: ObrazekObrazek
Awatar użytkownika
jaxa
Posty: 518
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: jaxa »

ataman napisał:
(...) natomiast gniazda posiadały np łodzie "Czarnowsko", Charbrowska, dzieżgońska, fromborska...
Nie jestem pewin fromborskiej, ale co to jest "Czarnowsko"?
OD CZEGOŚ TRZEBA ZACZĄĆ - NAJLEPIEJ OD POCZĄTKU !!!
w szkutni: ObrazekObrazek ...i przy kei: ObrazekObrazek
Awatar użytkownika
ataman
Posty: 966
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:55

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: ataman »

jaxa napisał:
]Nie jestem pewin fromborskiej, ale co to jest "Czarnowsko"?


O Fromborskiej w poprzednim poście, a Czarnowsko.. Czarnowsko I, Czarnowsko II, Charbrów to łodzie odkryte w tej samej okolicy, przy czym ostatnie Czanowsko w 20 pewnie lat po odkryciu wykopane.. a przypadkowe odkrycie zniszczyło część środkową.. nu i nie wiada, czy był maszt... ale w Czarnowsko I napewno był.
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
jaxa
Posty: 518
Rejestracja: 04 gru 2010, 21:56

O:ŁÓDŹ SŁOWIAŃSKA

Post autor: jaxa »

ataman napisał:
(...) Cytat ze Smolarka: .. W łodzi fromborskiej żebro główne, masywniejsze od pozostałych, miało w swej części środkowej zgrubienie, jakby podwyższenie, w którym wykonano płytkie gniazdo masztowe.
Może kołek na sieci?
Z tego co zauważyŁem to w słowiańskich łodziach jarzmo było na wrędze, a nie na stępce (jak u skandynawów), a "zdrubienia" służyć mogły różnym celom... W łodzi(ach) z Ralswiek jest to ewidentne - dodatkowy element przytwierdzony do wręgi - na pewno jarzmo, nie ulega wątpliwości.
Podstawą moich zainteresowań jest profil tych łodzi, wskazujący na nie tyle osiąganie prędkości (warunki bojowe), co stabilność (myśl ekonomiczna).
Z proponowanym materiałem z chęcią się zapoznam :)
OD CZEGOŚ TRZEBA ZACZĄĆ - NAJLEPIEJ OD POCZĄTKU !!!
w szkutni: ObrazekObrazek ...i przy kei: ObrazekObrazek
ODPOWIEDZ