Masz racje, Karrex z tymi datami. Dostalibysmy lupnia od Szwedow niekoniecznie w samej bitwie pod Oliwa, ale w calej kampanii morskiej, ale, mimo ze bitwa pod Oliwa miala miejsce rok przed zwodowaniem Vasy, to jednak jego konstrukcja zaczela sie jeszcze na poczatku lat 1620tych, czyli w zalozeniach okret ten mial tez uczestniczyc w w/w kampanii. W elementach dekoracyjnych okretu sa nawet rzezby przedstawiajace polskich szlachcicow w dybach - oni (Szwedzi) zakladali juz a'priori ze tak wlasnie bedzie po niewatpliwym zwyciestwie nad Polska. A ze tak sie nie stalo, to m.in. dzieki niestabilnosci okretu, konstrukcja ktorego byla wtenczas bardzo nowatorska, bo istnialo wowczas niewiele okretow tzw. dwupokladowcow (czyli z dwoma pokladami artyleryjskimi), a jednoczesnie Vasa - jako konstrukcja typowo holenderska, mial bardziej splycone dno kadluba - byla okretem plaskodennym, w porownaniu do chocby analogicznych jednostek angielskich, dlatego ze przybrzezne wody Holandii byly nazbyt plytkie dla standardowych kadlubow i oni opracowali wlasne standardy dla tych warunkow. Dodatkowo, krol szwedzki Gustaw Adolf juz w trakcie konstrukcji okretu, uparl sie by zamiescic tam na gornym pokladzie zbyt ciezkie dziala, pomimo protestow holenderskiego szkutnika, i w efekcie przeniosl tym srodek ciezkosci kadluba nazbyt ku gorze - wystarczyla lekka bryza w porcie i zaraz po zwodowaniu okret sie wywrocil i zatonal.
Ponizej zamieszczam fragment z Wikipedii odnosnie tych okolicznosci:
Vasa (or Wasa)[2] is a retired Swedish warship built between 1626 and 1628. The ship foundered after sailing about 1,300 m (1,400 yd) into its maiden voyage on 10 August 1628......
.....The ship was built on the orders of the King of Sweden Gustavus Adolphus as part of the military expansion he initiated in a war with Poland-Lithuania (1621–1629). It was constructed at the navy yard in Stockholm under a contract with private entrepreneurs in 1626–1627 and armed primarily with bronze cannons cast in Stockholm specifically for the ship. Richly decorated as a symbol of the king's ambitions for Sweden and himself, upon completion she was one of the most powerfully armed vessels in the world. However, Vasa was dangerously unstable and top-heavy with too much weight in the upper structure of the hull. Despite this lack of stability she was ordered to sea and foundered only a few minutes after encountering a wind stronger than a breeze. Co do samego stylu poszywania kadluba u Vasy, to najprawdopodobniej byl on typu holenderskiego - jako tamta cala konstrukcja, czyli z takimi zakonczeniami planek jak sugeruje Zu Mondfeld, raczej niz typu angielskiego. Pragne jednak podkreslic, ze nie sa to ostro zakonczone planki, podciagniete pod wyzej znajdujace sie odbojniki, czy wyzszy ciag planek - jak to widac na licznych modelach zestawowych, a raczej tepo zakonczone i w ten "zabek wchodza kolejne, nizsze.
Niemniej trzeba pamietac, ze takich 'stealer'ow" bylo raczej mniej niz wiecej, bo kazdy stealer oslabia calosc konstrukcji, a jej sila i sztywnosc byla zasadnicza dla caloksztaltu zachowania sie jednostki na morzu - unikano ich wiec na tyle na ile sie dalo.
Szukalem na internecie odpowiedniego zdjecia kadluba Vasy w Sztokholmie z jego oplankowaniem dziobowym, ale tam okret siedzi w budynku celowo zaciemnionym (by zapobiec szybkiemu rozkladowi starego drewna) i wszystkie zdjecia nie pokazuja odpowiednio wyraznie tego detalu.
Zdjecie modelu ukazujace dziob kadluba od dolu (model kogos z Kogi jako link zamieszczony przes kol. Dziecko) pokazuje, ze modelarz z jakichs powodow nie wykonal starannie tego calego procesu tzw. 'spiling', czyli ustalenia szerokosci dla kazdej z planek ktora bedzie lezec na kazdej wredze - widac tam wyraznie, ze niektore planki sa szersze od innych a jedna nawet nie wydaje sie w ogole pocieniona na przebiegu kilku wreg.
Ogolna zasada 'spilling'u' byla taka, ze stopniowo zwezano planki ku dziobie i rufie do momentu, gdy musialyby one byc tam wezsze od 1/3 swej pierwotnej szerokosci. Gdy osiagano ta waska szerokosc wg. wyliczen 'spiling'u', decydowano sie wtedy raczej na stealer, tzn. obcinano te zbyt waskie koncowki dwu sasiadujacych planek na poziomie wregi na ktorej leza i dalej kontynuowano poszycie ku dziobowi z jednej szerszej planki. Przyczyna ku temu: takie nadmiernie pocienione planki rowniez bylyby zbyt podatne na gnicie, a poza tym byloby trudno je przymocowac odpowiednio mocno do wreg gwozdziami czy treenails'ami. Pokazalem to w detalu w jednym z rysunkow w mym artykule w dziale Warsztat.
Przy tych bardziej tepych dziobach kadlubow z tamtego okresu, ilosc stealer'ow musialaby byc nieco wieksza od kadlubow pozniejszych - bardziej smuklych, niemniej jednak nie bylo ich na dziobie z kazdej burty kilkanascie, a pewnie nie wiecej niz dwa, max. trzy...
To sa takie moje ogolne rozwazania na ten watek, byc moze ktorys z kolegow byl w muzeum Vasy i ma bardziej stosowne zdjecie tego detalu i bylby sklonny sie nim z nami podzielic?
Dzieki za interesujaca dyskusje ktora sie wywiazala na ten temat!
(santisimatrinidad.jun.pl to adres strony), a właściwie szwankowała do dziś - problemem okazał się skrypt js - cokolwiek to znaczy, jak poinformował mnie admin jun.pl., w którego gestii była naprawa - ja nie miałem problemu z wejściem na forum, więc nawet nie wiedziałem, że takowy problem jest (był).